Yekem Wezîrê Kurd ê Awistralyayê Serdana Kurdistanê Kir

Civaka revenda Kurd li Awistralyayê li gorî welatên din biçûk e. Erdogan diyar kir: "Ne wek Ewropayê ye. Li Victoria, nêzîkî 10,000 Kurd hene, lê ew pir tevlihev in, ji Kurdên Bakurê Kurdistanê (Başûrê Rojhilatê Tirkiyeyê), Başûrê Kurdistanê (Herêma Kurdistanê ya Iraqê), Rojhilatê Kurdistanê (Bakurê Rojavayê Îranê), û heta hejmareke biçûk ji Rojavayê Kurdistanê (Bakurê Sûriyeyê) pêk tên."

Aug 23, 2025 - 10:08
Yekem Wezîrê Kurd ê Awistralyayê Serdana Kurdistanê Kir

Endamê parlamena Partiya Karker a Awistralyayê, Enver Erdogan, yekem Kurd e ku li Awistralyayê wekî endam parlamen kar dike, welatekî ku hejmareke mezin a Kurdan lê nîne. Ji Kanûna paşîn ve, ew wekî Wezîrê Qumar, Lîstik û Rêziknameya Alkolê kar dike, beriya wê jî wekî Wezîrê Rastkirinê û Wezîrê Dadweriya Ciwanan de xizmetê kiriye.

Parlamenter Erdogan lîsansa xwe ya aborî û lîsansa yasayê ji Zanîngeha La Trobe wergirtiye, û paşê dîplomeya pratîka yasayî ji Navenda Hiqûqê ya Leo Cussen standiye. Ew her weha endamê Enstîtuya Awistralî ya Rêveberên Pargîdaniyan e. Berî ku bikeve nav siyasetê, wî wekî parêzerê birîndariyên kesane li yek ji fîrmayên hiqûqê yên pêşeng ên Awistralyayê kar dikir.

Wî ji Kurdistan Chronicle re got: "Têketina min a nav siyasetê ji ber ezmûnên min ên kesane, paşxaneya pîşeyî, û pabendbûna min a kûr bi dadmendiya civakî re bû. Ez ji dê û bavên Kurd ên ku di salên 1970yî de ji ber zordariyê li Tirkiyeyê koçberî Awistralyayê bûne, hatime dinê."

"Her du jî di sendîkayan û di nav civaka Kurd a Melbourne de pir çalak bûn, ji ber vê yekê ez di malbatekê de mezin bûm ku siyaset mijara danûstandinên rojane bû. Praktîzekirina hiqûqê alîkariya min kir ku ez fêm bikim ka mirov çawa dikare di jiyana mirovan de cûdahiyek çêbike, her carê bi dozekê. Her wiha girîngiya polîtîkayên giştî û yasayên ku bi qasî mimkun adil bin, destnîşan kir. Ev yek bû sedem ku ez xwe ji bo parlamenê berbijêr bikim."

Berdewam kir û got: "Siyaset platformek e ku hûn dikarin guhertinek erênî çêbikin û mijarên ku hûn bawer dikin pir girîng in, bînin ziman."

Revend û Dîasporayeke Kurd a biçûk lê cihêreng

Civaka revenda Kurd li Awistralyayê li gorî welatên din biçûk e. Erdogan diyar kir: "Ne wek Ewropayê ye. Li Victoria, nêzîkî 10,000 Kurd hene, lê ew pir tevlihev in, ji Kurdên Bakurê Kurdistanê (Başûrê Rojhilatê Tirkiyeyê), Başûrê Kurdistanê (Herêma Kurdistanê ya Iraqê), Rojhilatê Kurdistanê (Bakurê Rojavayê Îranê), û heta hejmareke biçûk ji Rojavayê Kurdistanê (Bakurê Sûriyeyê) pêk tên."

"Civaka Kurd li vir ne bi qasî Ewropa an welatên din birêxistinkirî ye. Lê belê, ez dizanim gelek ciwanên Kurd bi awayekî çalak li ser vê mijarê parêzvaniyê dikin. Navendeke me ya Civaka Kurd heye. Her çend ez wê wekî grûbeke lobiyê bi nav nekim - ew bêtir grûbeke civakî ye - lê bêguman kesên ku hewlên lobîkirinê dikin hene."

Her wiha got: "Her çende Balyozxaneya Awistralyayê li Bexdayê hebe jî, hîn li Herêma Kurdistanê konsulxaneya wê tune ye. Ev mijarek e ku hem karbidestên herêmî û hem jî parlamenteran anîne ziman, ji ber ku nûnertiya zêdetirî 30 welatan li Hewlêrê heye. Ev peyamek e ku ez ê bi xwe re bibim û parve bikim. Mijar di nav civaka Kurd a Awistralyayê de jî hatiye gotûbêj kirin."

Erdogan bal kişand ser wê yekê ku nebûna Konsulxaneyeke Awistralyayê li Hewlêrê çawa bandorê li civakên Keldanî û Suryanî yên li Awistralyayê dike. "Ew civakên pir mezintir in. Em behsa 40,000 kesên bi paşxaneya Keldanî, Aşûrî, an Suryanî dikin ku li eyaleta min dijîn, û ev yek bandorê li wan dike, ji ber ku gelek ji wan ji Herêma Kurdistanê ne."

Pêkvejiyana olî

Erdogan cara yekem wekî mêvan beşdarî Taştêya Nimêjê ya Neteweyî ya Kurdistanê bû ku di navbera 22 û 25ê Nîsanê de li Hewlêrê hatibû lidarxistin.

Wî ji Kurdistan Chronicle re got: "Ez bi konferansê pir bandor bûm û derfeta min çêbû ku serdana Parlamenê bikim û awayê xebata komîteyan bibînim." "Bûyer derfetek bêhempa pêşkêş kir ji bo nirxandina rola bawerî û serokatiyê di xurtkirina lihevhatina civakî de."
"Di bernameyê de serdanên cihên mîrasî û panelên gotûbêjê yên li ser wê yekê ku rêveberî, dadwerî, û parastina çandî çawa dikarin aştiyê pêş bixin, hebûn."


"Ez bawer im ku konferans pir ronakbîr û agahdar bû. Ew peyameke fantastîk a pêkvejiyana aştiyane ye, girîngiya hevgirtina civakî ji bo misogerkirina ku em ji bo her kesê di civakê de encamên herî baş bi dest bixin û kes li paş nemîne. Bi taybetî, peyamên ji serokatiya Hikûmeta Herêma Kurdistanê (HHK), serokên olan, û mêvanên navneteweyî têgihîştî bûn û girîngiya pêkvejiyanê ji nû ve piştrast kirin."

Her wiha tekez kir: "Hevgirtina civakî û pêkvejiyana olî ne tenê li Kurdistanê, lê li seranserê Rojhilata Navîn û li mala min li Melbourne, Awistralyayê jî girîng in. Gelek kesên li vir ji civaka Lubnanî ne, ku dîasporayeke wan a heyî li Melbourne, li herêma min a hilbijartinê heye. Ew bi pirsgirêkên mîna yên ku mirov li vir di navbera ol û pêkhatên cuda de dijîn re rû bi rû ne."

Fêrbûna ji Kurdistanê

Parlamenter Erdogan got ku armanca serdana wî ew e ku fêr bibe ka mirovên li Herêma Kurdistanê "çawa bandorê di warê pêkvejiyanê de dikin û birêve dibin û em çawa dikarin rêzê li hev bigirin, bi hev re bixebitin, û encamên herî baş bi dest bixin. Wekî ku min berê jî got, ji ber ku heman civakên ku li Iraq û Kurdistanê dijîn li Melbourne jî hene, heman kêşeyên me jî hene."

Wî balkişand li ser bi taştêya nimêjê û got: "Civakek me ya pirçandî ya xweşik heye. Peyama ku ez lê digeriyam bi rastî ew bû ku em çawa dikarin bi aştiyane bi hev re bijîn, û heta nuha axaftvan pir têgihîştî bûn."

"Herêma Kurdistanê hêjayî serdaneke din e, bi taybetî ji bo danûstandina ramanên li ser awayê xebata me li Victoria. Hikûmeta Herêma Kurdistanê xwedî avahiyeke hikûmetê ya mîna federasyona li Awistralyayê ye. Wekî hikûmeteke otonom û di gelek waran de federalî di nav Iraqê de, girîng e ku ne tenê li vir, lê li wir jî balê bikişînin ser pêkvejiyana olan."

Parlamenter Erdogan wiha bi dawî kir û got: "Herêma Kurdistanê îro wekî mînakek kêmpeyda ya toleransa olî û cihêrengiya etnîkî li Rojhilata Navîn radiweste, û têgihiştinên hêja li ser berxwedana civakê û pêkvejiyana aştiyane pêşkêş dike. Ev mijar ji bo ezmûnên jiyanî yên gelek ji hilbijêrên min pir girîng in."

Wladimir van Wilgenburg
Kurdistan Chronicle