Esê, Tirkî wekî ZIMANÊ ESKERAN binav kiriye.

Hewlêr - Kurdistan: Di derbarê nasnameya Elewîtiyê û zimanê îbadetê de, nîqaşeke germ di navbera hunermendên navdar Erdal Erzincan û Mikail Aslan de derket holê. Ev nîqaş, mijarên girîng ên wekî piralîbûna Elewîtiyê, rola ziman di îbadetê de û bandora polîtîkayên asîmîlasyonê tîne rojevê.

Erdal Erzincan: "Elewîtî 72 Miletan dihewîne, Zimanê Îbadetê Tirkî ye"

Hunermend Erdal Erzincan, Elewîtiyê wekî kevneşopiyeke kevnar ku 72 miletan dihewîne pênase dike. Ew tekez dike ku têgihên "Elewiyê Kurd" an "Elewiyê Tirk" tune ne, lê belê Elewiyên Kurdîaxêv, Tirkîaxêv an jî Zazakîaxêv hene. Li gorî Erzincan, zimanê Elewîtiyê zimanê halê ye û zimanê îbadetê jî Tirkî ye. Ev nêrîn, bi gelemperî di nav hin derdorên Elewî de tê parvekirin, ku Tirkî wekî zimanê hevpar ê îbadet û kulturê Elewî tê dîtin.

Mikail Aslan: "Diya Min Tirkî Nizane, Îbadeta Xwe bi Kirmanckî Dike"

Lê belê, hunermend Mikail Aslan bi tundî li dijî van îdiayan derdikeve. Aslan anî ziman ku zimanê wan ê îbadetê Tirkî nîne û dayika wî ya ku Tirkî nizane, îbadeta xwe bi Kirmanckî / Zazakî dike. Ew diyar dike ku zimanê îbadetê piştî avabûna Komara Tirkiyeyê, bi polîtîkayên asîmîlasyonê re qismen bûye Tirkî. Aslan, bi bîranînên xwe yên zarokatiyê, tekez dike ku di gundê wan de heta heft saliya xwe de jî Tirkî tune bûye û Tirkî ji leşkerên ku dihatin gundê wan an jî ji şoreşgerên çepgir bihîstiye. xaleta wî Esê, Tirkî wekî "zimanê eskeran" binav kiriye. Aslan dibêje: Niha yek bêje xaleta Esê "zimanê te yê îbadetê Tirkî ye", ez dizanim xaleta min dê çi kufirî lê bike!

Rexneyên Aslan li Rewşenbîr û Hunermendan

Aslan, herwiha rexneyên tund li hin rewşenbîr û hunermendên herêmê digire, ku li gorî wî wîcdanê xwe winda kirine. Ew wekî mînak dide, hunermendekî Elewî ku Talat Paşayê (kuştina Elewî û Ermeniyan pêk aniye), wekî leheng îlan kiriye. Ev rexne, pirsgirêka nasnameya Elewî û helwesta li hember dîrokê û dadmendiyê di nav civaka Elewî de dide nîşan.

Pirsa "Heft Ozanên Mezin" û Piralîbûna Hunerê

Di dawiya axaftina xwe de, Aslan pirseke girîng dike: "Kê biryara 'Heft Ozanên Mezin' da, çima ev hemû ji Tirkan hatin hilbijartin? Çima ozanên Kirmanckî, Kurmancî, Kakeyî, Nusayrî, Yaresanî, Şebakî, Albanî û hemû Elewiyan 'mezin' nînin?" Ev pirs, neheqiya di temsîlkirina cûrbecûr ziman û çandên Elewî de derdixe pêş û bang li dadmendiya kultûrî dike. Aslan tekez dike ku huner bi rastiyê, xweşiyê û qenciyê ve girêdayî ye, ne bi derewê, xeletiyê û înkarê ve.

Ev nîqaş, girîngiya parastina ziman û çanda dayikê di nav civaka Elewî de, û herwiha pêwîstiya nêzîkbûneke berfirehtir li nasnameya Elewî, ku piralîbûna xwe ya zimanî û etnîkî hembêz bike, destnîşan dike.