Hemedan Paytexta Kevnar a Medan (Kurdan)

Hengmatan, ku di demên Yewnanîyan de wekî Îkbatana (Hemedana îroyîn) dihat naskirin, paytexta kevnar a Împaratoriya Kurdî ya "Med" bû û navenda giyanî ya şaristaniya destpêkê ya Zagrosê bû. Navê wê, ku ji peyva Medî "Hem-Gamata" hatiye girtin û tê wateya "cihê kombûna mêşan", îşaret bi rola wê ya destpêkê dike ku wekî cîhekî pîroz ê civîna pîran bû - pîrên zana û parêzvanên bîranîn û zanista pîroz a Zagrosê.

Pir berî ku bibe paytexta keyaniya Medan, Hengmatan wekî perestgeheke çiyayî li binê Çiyayê Elwendê dihat bikaranîn, ku eşîr lê kom dibûn ji bo nûkirina peymana ronahiyê û şêwirmendiyê di yekîtiyê de.

Di sala 728 B.Z. de, yekem civata mezin a pîran li wir civiya û bingeha pergaleke dewletdarî û siyasî danî ku li ser bingeha dadmendî û zanyariyê bû. Paşê, Pîr Key Deywka-Hekîm (Dîokkes) Hengmatan wekî bajarekî kelehkirî bi heft dîwarên dorveger ji nû ve ava kir, ku her yek ji wan bi rengekî dihat xemilandin da ku bingehek gerdûnî nîşan bide - paqijî, rastî, wêrekî û pergala xwedayî.

Ji vî bajarê çiyayî yê pîroz, Medan yekem dewleta mezin a Kurdî rêxistin kirin, ku Zagros kirin şaristaniyeke hiqûq û ronahiyê. Bi vî awayî, Hengmatan ne tenê wekî paytexteke siyasî ma, lê belê wekî sembola herheyî ya yekîtî, zanyarî û çarenûsa Kurd - dilê geş ê desthilatdariya Medan.