Nûnerê Rûsyayê Pesnê Kurdistanê Dide

Hewlêr - Kurdistan: Maxim Rubin, Konsulê Giştî yê Federasyona Rûsyayê li Hewlêrê, roja Yekşemê tekezî li ser xurtbûna têkiliyên dîrokî yên di navbera Rûsya û Herêma Kurdistanê de kir û bal kişand ser ewlehî û seqamgîriya herêmê û hevkarîya wê ya mezin bi Moskowê re.

Rubin ji Kurdistan24 beşa Ingilîzî re got, "Herêma Kurdistanê di Iraqê de cihekî taybet digire û di Rojhilata Navîn de roleke girîng dilîze. Ez Herêma Kurdistanê bi giraveke aramiyê bi nav dikim."

Wî destnîşan kir ku geşedanên herêmî bêguman bandorê li ser Iraq û Herêma Kurdistanê dikin, nemaze di warê ewlehiyê de, lê pesnê Hikûmeta Herêma Kurdistanê û serkirdatiya Kurdistanê da ji bo parastina aramîya bi zehmet bi dest xistî.

Li gorî Rubin, Herêma Kurdistanê yek ji ewletirîn deverên Rojhilata Navîn dimîne, digel ku desthilatdar bi bandor dixebitin ji bo parastina niştecih û veberhêneran tevî aloziyên li welatên cîran.

Dîplomatê Rûsî diyar kir ku çar salên wî li Hewlêrê têkiliyên wî yên şexsî û pîşeyî bi herêmê re xurt kirine. Wî got, "Têkiliyên me bi Herêma Kurdistanê re yekta ne. Em li ser mijarên cuda nêrînan diguherînin û xalên hevpar dibînin."

Rubin herwiha tekezî li ser beşdarîya Rûsyayê di perwerdehiyê de kir û diyar kir ku Moskow salane 75 bûrsên bêpere ji bo xwendekarên Kurd peyda dike.

Derbarê hevkariya aborî de, wî sektora enerjiyê wek "stûna piştê" ya aboriyên Iraq û Herêma Kurdistanê bi nav kir. Şîrketên mezin ên enerjiyê yên Rûsyayê Gazprom û Russneft nêzîkî 5 milyar dolar li sektora neftê ya Herêma Kurdistanê de veberhênan kirine.

Maxim Rubin zêde kir, "Hikûmeta Herêma Kurdistanê her hewl dide ku veberhênerên biyanî bikişîne, di heman demê de pêvajoyên têkildarî gumruk, bac û tomarkirina şîrketan hêsan dike."

Rûsya di nav yekemîn welatan de bû ku li Herêma Kurdistanê nûnertiyek damezrand, ku di sala 2007an de hate vekirin. Di sala 2012an de, Gazprom bi Herêma Kurdistanê re ji bo keşf û hilberîna neftê ji du blokan, ku paşê sê blok bû, peymanek girêda. Di Sibata 2017an de, Rosneft 2.1 milyar dolar veberhênan kir, ku destpêka hawirde û îthalata Rûsyayê ya nefta Kurdî bû, digel ku yekem 600,000 bermîl di Nîsana 2017an de hatin wergirtin. Wekî din, Gazprom di Hezîrana 2017an de peymanek 400 milyon dolarî bi desthilatdarên Kurd re îmze kir.

Van veberhênanan têkiliyên aborî yên di navbera Rûsya û Herêma Kurdistanê de gelek xurt kirine, şîrketên Rûsî wekî lîstikvanên sereke di sektora enerjiyê ya herêmê de cih girtine. Ev hevkariya herwiha beşdarî geşbûna aborî û pêşveçûna binesaziyê ya Herêma Kurdistanê kiriye, rola wê wek lîstikvaneke sereke di bazara nefta cîhanî de zêdetir xurt kiriye.