Bi Deq û Hunerê, Çanda Kurdî Dike Dîtbar û Dengê Bêdeng Dike Bihar

Osnarbrück - Almanya: Bêrîvan Îbîn, hunermenda dîtbar û deqçêker (tatûker), bi karên xwe yên hunerî û deqên kevneşopî yên Kurdî (Deq), hewl dide çanda Kurdî, nasname û berxwedana wê di qada giştî de bêtir xuya bike. Îbîn, ku li Osnabrückê felsefe û zimanê Spanyolî xwendiye û mastera xwe ya felsefe û hunerên înterkulturî li Zanîngeha Hildesheimê temam kiriye, di berhemên xwe de huner, mijarên siyasî û çîrokên şexsî bi hev re girê dide.

Di daxuyaniya projeya "WERTE – was uns verbindet" de, Bêrîvan Îbîn bal kişand ser hestên xwe yên dîtbarî û nedîtbarî. Ew herî zêde xwe dîtbar hîs dike dema ku Deq datîne, sembolên kevneşopî yên Kurdî ku bi sedan salan e tên parastin. Ev nîşanan ne tenê bîranînek çandî, lê herwiha hêzek giyanî û sembola zindîbûnê nîşan didin. Îbîn dibêje, "Deq, hebûnek Kurdî ya ku ji ber kolonîzasyon, asîmîlasyon û şîdeta dewletê di bin gefê de maye û pir caran ji bîra giştî hatiye dûrxistin, dike dîtbar."

Lê belê, Bêrîvan xwe di nîqaşên siyasî de, bi taybetî wekî jineke Kurd, nedîtbar hîs dike. Ew dibîne ku dengên Kurdî pir caran tên paşguhkirin, têne bikaranîn an jî tenê li qeraxê tên dîtin. Tevî ku li Almanyayê nêzîkî du milyon Kurd dijîn, zimanên wan di xizmetên giştî de, çîrokên wan di pirtûkên dibistanan de û nêrînên wan di dîskurên civakî yên mezin de cîh nagirin.

Mînakek berbiçav a vê nedîtbarîyê ji bo Bêrîvan, slogana "Jin, Jiyan, Azadî" ye. Tevî ku ev slogan di dema xwepêşandanên jinan ên li Îranê de li seranserê cîhanê hate bilêvkirin, pir hindik kesan behs kir ku ew ji tevgera jinên Kurd hatiye û têkoşîna salên dirêj a femînîst, berxwedana kolektîf û xwe-rêxistinkirinê temsîl dike. Pir caran dema ku li ser muxalefeta Tirkiyeyê an xwepêşandanên li Îranê tê ragihandin, têkoşîna dehsalan a Kurdan û bihaya wê ya giran (çewisandin, girtin an mirin) nayê gotin.

Bi danîna Deqan, Bêrîvan Îbîn çermê mirovan vediguherîne arşîvekê, şahidiyek ji bîranîna Kurdî re ku ne tenê bedewî, lê berxwedan û rûmetê jî dide dîtbarîkirin. Projeya "WERTE – was uns verbindet" armanc dike ku tam li vir dest pê bike û dengên ku di nîqaşên giştî de pir caran têne îşaretkirin lê kêm caran xuya dibin, bide bihîstin.