Heta hetayê Kurd û Kurdistanî Mûsa Anter ji bîr nakin

Mûsa Anter (1920-1992), yek ji ronakbîr, nivîskar û siyasetmedarên Kurd ên girîng bû. Ew li gundê Zivingê yê girêdayî Nisêbîna Mêrdînê hatiye dinê. Anter, di tevahiya jiyana xwe de ji bo mafên gelê Kurd têkoşiya û gelek caran ji ber nêrînên xwe yên siyasî hate girtin û îşkencekirin.

Sep 20, 2025 - 10:46
Heta hetayê Kurd û Kurdistanî Mûsa Anter ji bîr nakin
nivîskar, rewşenbîr û siyasetmedarê Kurd ê navdar Mûsa Anter

Îro 33emîn salvegera şehîdbûna nivîskar, rewşenbîr û siyasetmedarê Kurd ê navdar Mûsa Anter e, ku ji aliyê rêxistina terorê ya JÎTEM a dewleta Tirk ve hat qetilkirin. Kurdan ew bi navê "Apê Mûsa" bi bîr anîn. Mîrateya Mûsa Anter û tevkariyên wî yên ji bo çand û nasnameya Kurdî dê her dem di bîra me de bimînin.

Mûsa Anter Kî Ye?

Mûsa Anter (1920-1992), yek ji ronakbîr, nivîskar û siyasetmedarên Kurd ên girîng bû. Ew li gundê Zivingê yê girêdayî Nisêbîna Mêrdînê hatiye dinê. Anter, di tevahiya jiyana xwe de ji bo mafên gelê Kurd têkoşiya û gelek caran ji ber nêrînên xwe yên siyasî hate girtin û îşkencekirin.

Xalên Sereke yên Jiyana Wî:

Perwerdehî: Xwendina xwe ya seretayî li Mêrdînê, ya navîn li Amedê û ya amadeyî li Stenbolê qedand. Di sala 1941ê de ji bo Fakulteya Hiqûqê ya Zanîngeha Stenbolê qeyd kir, lê neqedand.

Çalakiyên Nivîskariyê: Wî gelek helbest, gotar û pirtûk nivîsandin. Yek ji berhemên wî yên herî navdar "Birîna Reş" (Kürtçe: 'Reşa Min') e. Ew di rojname û kovarên wekî "Dicle Kaynağı", "Şark Mecmuası", "İleri Yurt", "Ulus" û "Cumhuriyet" de nivîsand.

Xebatên Rojnamegeriyê: Anter di damezrandina gelek kovar û rojnameyên Kurdî de cih girt, wekî kovara "İleri Yurt" (1958) û rojnameya "Deng" (1963).

Doza 49an: Di sala 1959an de bi 49 rewşenbîrên Kurd re ji ber "armanca damezrandina dewleteke serbixwe ya Kurd" hat girtin. Ev doz di dîroka Kurdên Tirkiyeyê de weke "Doza 49an" tê zanîn.

Têkoşîna Siyasî: Ew di damezrandina Partiya Demokratên Kurdistanê - Tirkiye (TKDP) de di sala 1965an de rol lîst. Di sala 1971ê de ji ber xebatên xwe yên siyasî dîsa hat girtin.

Di 20ê îlona 1992an de li Amedê, di dema Festîvala Çand û Hunerê de, ji aliyê rêxistina terorîstiya dewleta tirk JİTEMê ve hate qetilkirin.

Mûsa Anter, ji aliyê gelê Kurd ve weke "Apê Mûsa" (Apê Musa) dihat hezkirin û rêz jê re dihat girtin. Ew heta dawiya jiyana xwe ji bo ziman, çand û nasnameya Kurdî têkoşiya.