Ayzê: Li Silêmaniyê Çanda Şehîdperestî û Mirinperestiyê Serdest e

Serkaw Hadî Ayzê, di vîdeoyek xwe ya dawî de, ku li ser babeta pêkdadanên şaristaniyan li Kurdistanê de, bi nêrînên tund û rexneyên ciddî, rewşa rewşenbîrî û siyasî ya herêma Kurdistanê, bi taybetî bajarê Silêmaniyê, analîz kir. Ayzê, ku bi xwe jî kesayetiyek rewşenbîr e, di axaftina xwe de girîngiya cûdahiyên çandî û şaristanî ronî kir û nêrînên xwe yên di derbarê "pêkdadanên şaristaniyan" û "Valabûna rewşenbîrî" anî ziman.

Teoriya "Pêkdadanên Şaristaniyan" û Cîhana Îslamî

Ayzê destpêkê behsa teoriya Samuel Huntington ya "Pêkhatina Şaristaniyan" kir û diyar kir ku her şaristanî, li gorî cografya û baweriyên xwe yên sereke, xwedî nirx û cîhanbîniyên xwe yên taybet e. Wî mînakên şaristaniyan anî ziman, wekî şaristaniya Protestanî (Amerîka, Holanda, Almanya, Ewropaya Bakur), Katolîk (Amerîkaya Latînî), Îslamî (welatên Îslamî), Çînî, Japonî, Hindî û Afrîkî. Li gorî wî, ev nirx û cîhanbînî, civakan ji hev cuda dikin û taybetmendiya wan diyar dikin.

Lêbelê, Ayzê bal kişand ser rewşa rewşenbîrî û pêkdadanên şaristaniyan li Kurdistanê, bi taybetî li Silêmaniyê, û rexneyên giran arasteyî wan kir. Wî got ku rewşenbîrên Silêmaniyê, bi awayekî berçav û bi xurtî, rexne li "şaristaniya Rojavayî" û nirxên wê digirin. Ev rexne, wekî ku Ayzê diyar dike, li ser her aliyên jiyanê ne, ji pergala perwerdehiyê, ziman, qanûnan heta avahiyên civakî.

Rexneya Rewşenbîrî ya li Silêmaniyê: Valabûn û Neyînîbûn

Ayzê îdîa kir ku rewşenbîrên li Silêmaniyê, di berhemên xwe yên çapkirî û helwestên xwe yên siyasî de, her dem helwesteke "nerênî" û "wêranker" li hemberî her tiştê ku "Rojavayî" ye, digirin. Lêbelê, wî ev yek wekî nîşaneke "valabûna rewşenbîrî" binav kir, ji ber ku li gorî wî, heman rewşenbîr ti carî rexneyên bingehîn li ser şaristaniya Îslamî an jî li ser polîtîkayên Komara Îslamî ya Îranê, Iraqê û Tirkiyeyê nakin.

Ayzê bi tundî got ku li Silêmaniyê, heta "komûnîstên karker" jî di cîhanbîniya xwe de ser bi şaristaniya Îslamî ne û li dijî projeyên modern ên Rojavayî ne. Wî anî ziman ku ev rewşenbîrên ku gelek caran navên rewşenbîrên Rojavayî yên wekî Noam Chomsky, Edward Said û Frantz Fanon bi kar tînin, di rastiyê de, ji wan zêdetir wekî Îranê li dijî rojava ne. Ayzê van rewşenbîran wekî "pêşengên li dijî kolonyalîzmê" bi nav kir, lê paşê îdîa kir ku rewşenbîrên Kurd ên ku van kesayetiyan dikin mînak, ber bi dijberiyek bêtir tund û ne-avaker ve diçin, û li hemberî desthilatên Îslamî yên herêmê bêdeng dimînin.

Ayzê rexne li partiyên siyasî yên li Silêmaniyê jî girt û got ku ew jî helwestên çepgîr û îslamî digirin, di heman demê de ku ew li dijî modernîteya Rojavayî disekinin. Wî diyar kir ku ev partî û rewşenbîr, li gorî çanda şehîdperestî û mirinperestî ya Şîa ya Îranî, tevdigerin. Di vî awayê de, li şûna ku bibin hilberînerê ramanên nû û pêşketinê, ew tenê rexneyan dikin û ji bo pêşniyarên avaker bêdeng dimînin.

Ayzê: Li Silêmaniyê Çanda Şehîdperestî û Mirinperestiyê Serdest e

Yek ji xalên herî girîng ên axaftina Ayzê, rexneya wî ya li ser çanda "şehîdperestî" û "mirinperestî" bû ku li Silêmaniyê serdest e. Wî ev yek bi çanda Şîa ya Îranê re girêda û îdîa kir ku li Silêmaniyê, li şûna ku nirx û sembolên jiyanê bên pîrozkirin, girîngî li ser mirinê, şehîdan û rêzgirtineke sexte ya ji wan e. Ew hesta şehîdbûnê wekî hesteke dilgirtiyê xwe bikartînin ku ev jî ehlaqê îmamên şîe û Îraniyan e. Wî got ku dîwarên bajaran bi wêneyên şehîdan tije ne, eve ne rêzgirtina şehîdan e û ev yek nîşan dide ku civak ber bi çandeke paşverû ve diçe. Li gorî wî, di vê çandê de, rewşenbîr û partî, li şûna ku li ser paşerojê û pêşketinê bifikirin, di nav rabirdûyê de asê mane û xwe ji rexneya siyasî ya avaker dûr dixin.

Serkaw Hadî Ayzê bi tundî ev rewş wekî "dîktatoriya hest û sozê" binav kir û got ku ev dîktatorî rê nade ku mirov bi awayekî mentiqî û zanistî bifikire. Ayzê mînak da ku rewşenbîrên Silêmaniyê tu carî li ser mijarên wekî azadiya zêdetir, jiyaneke tendurist, paqijkirina zîhnî an jî pêşniyarên ji bo pêşketina civakî nanivîsin, berevajî, ew her dem rexnevan û rûxêner in.

Bang li Rewşenbîran: Berhem û Pêşniyarên Nû

Di dawiya vîdeoya xwe de, Serkaw Hadî Ayzê bi dengekî bilind bang li rewşenbîrên Silêmaniyê kir ku ji vê rewşa "valabûna rewşenbîrî" derkevin û ber bi berhemên avaker ve biçin. Wî got ku divê rewşenbîrên Kurd, bi taybetî yên li Silêmaniyê, li şûna ku bibin neynika rexneya Rojavayî, bibin hilberînerê ramanên nû, pêşniyaran û projeyên civakî.

Ayzê tekez kir ku "Silêmanî, hewce nake ku bibe tiştê din. Ew divê bibe Silêmanî!" Wî diyar kir ku armanc ne ew e ku ew bibe wekî Hewlêr an jî cihekî din, lê divê li ser bingeha azadiya fikrî, bi awayekî erênî pêş bikeve û ji vê rewşa paşverû derkeve. Ji bo vê, pêwîst e ku rexneyên avaker li ser şaristaniya Îslamî bêne kirin, qanûn û kevneşopî bên pirsîn û bi cesaret li ser paşerojê bê fikirîn.

Ji bo temaşekirina Videoyê li ser vê girêdanê bitikînin...

https://www.facebook.com/serkawhadi/videos/2059220588176689