Îdrîs Nêçîrvan Barzanî: Gundên Rojê, Çavkaniya Hêvî û Pêşketinê

Îdrîs Nêçîrvan Barzanî: Ji Gundên Rojê Heta Darçandinê, Vîzyoneke Bingehîn A Rwanga Foundation Paşeroja Iraqê Şekil Dike

Oct 1, 2025 - 14:59
Oct 1, 2025 - 15:40
Îdrîs Nêçîrvan Barzanî: Gundên Rojê, Çavkaniya Hêvî û Pêşketinê
Îdrîs Nêçîrvan Barzanî: Ji Gundên Rojê Heta Darçandinê, Vîzyoneke Bingehîn A Rwanga Foundation Paşeroja Iraqê Şekil Dike

Hewlêr - Kurdistan: Li gorî gotarek ku ji aliyê Richard Dickerson ve di rojnameya International Business Times de hatiye weşandin, Îdrîs Nêçîrvan Barzanî, damezrêner û serokê Rwanga Foundation, bi vîzyona xwe ya rêberiya domdar re, paşeroja Iraq û Herêma Kurdistanê ji nû ve şekil dike. Ev xebat, ji avakirina gundên bi enerjiya rojê heta kampanyayên darçandinê, bi taybetî li ser pêşketina ji bingeh ve disekine.

Herêma Kurdistanê, herêmeke xweser li bakurê Iraqê ye, bi kêşeyên mezin ên jîngehê re rû bi rû ye ku bandorê li ewlehiya xwarinê û pêbaweriya tora elektrîkê dike. Hikûmeta Herêma Kurdistanê ji bo cihêrengkirina çavkaniyên enerjiyê û bihêzkirina çandinî û bikaranîna axê, armancên mezin destnîşan kiriye. Li gel projeyên mezin ên Hikûmeta Herêma Kurdistanê, wekî projeya gazê ya 27 milyar dolarî an santrala veguherîna bermahiyan bo enerjiyê li derveyî Hewlêrê, Rwanga Foundation di bin rêberiya Îdrîs Nêçîrvan Barzanî de, modelek rêberiya domdar di asta bingehîn de pêşkêş dike.

Gundên Rojê: Çavkaniya Hêvî û Pêşketinê

Yek ji destkeftiyên herî dawî yên Rwanga Foundation, vekirina "Gundê Rojê yê Kulak" e. Îdrîs Nêçîrvan Barzanî diyar kir ku ev proje "delîl e ku pêşketina domdar mimkun e dema ku nûjenî bi biryardariyê re bicive. Bikaranîna hêza rojê, em amûran didin civakan ku tevahiya salê geş bibin."

Rwanga Foundation bi serfirazî jiyana gundewarî li gundên Kurdistanê bi alîkariya projeyên binesaziyê yên ku gundên wekî Kulak, Girêbiyê û Qamîş veguherandine civakên bi tevahî bi enerjiya rojê ve têne xebitandin, ji nû ve afirandiye. Plan hene ku ev pêvajo li gelek gundên din ên Herêma Kurdistanê û Iraqê jî were dubarekirin. Ev pêşketin jiyaneke gundewarî ya bihêz, ku ji hêla ewlehiya enerjiyê, debara çandiniyê ya pêbawer, û kêmkirina newekheviyên aborî ve tê piştgirîkirin, gengaz dike. Barzanî nêzîkatiyeke berfireh ji pêşketinê re digire, bawer dike ku domdarî ji binî ve ava dibe û ji jor ve nayê.

Veberhênanên Berfireh Ji Bo Civakeke Geş

Her çend Rwanga Foundation xebata xwe ya di binesaziya gundan de kêm kiribe jî, niha bala xwe dide ser veberhênanên di hevkarên jinan de, hilberîna materyalên perwerdehiyê, bername û bûrsan. Armanc afirandina nifşek pêşerojê ya rêberên bîrdar, motîvekirî û jêhatî ye ku dê Herêma Kurdistaneke saxlem û geş ava bikin.

Kampanyaya "Kurdistana Kesk" a Rwanga Foundation, bi riya gundên rojê û gelek kampanyayên darçandinê yên berfireh, li dijî çolbûnê şer dike. Van hewlan, ku tê de afirandina kar, geşkirina civakên ewle û domdar, û bihêzkirina nifşên pêşerojê hene, hemî beşdarî bi xwebaweriyê ve dibin. Ev rêberiya domdar li herêmek ku derfet kêm in û bêîstîqrara avhewayê metirsiyek dubare bûye, pir bi bandor e.

Bandora Jeopolîtîk û Piştgiriya Navdewletî

şketinên li Herêma Kurdistanê ji bo jeopolîtîka Rojhilata Navîn guhertineke krîtîk pêşbînî dike. Herêma Kurdistaneke berxwedêr dikare sermayeya Kendavê bikişîne, dema ku dewletên Rojavayî dibe ku Iraqê ji bo geşbûna aborî wekî hevparêkî aramtir bibînin. Pêşketina binesaziyê dê alîkariya veguherîna keskatiyê bike û dibe ku alîkariya çareserkirina krîza avê ya berdewam li ser çemên Dîcle û Feratê bike. Bi kêmkirina girêdana enerjiyê li ser Îranê, Iraq dê di rewşeke baş de be ku helwesteke biryardartir li Rojhilata Navîn bigire.

Welatên Rojavayî, wekî Britanya (UK), di rewşeke baş de ne ku piştgiriya hewlên Herêma Kurdistanê yên di reformê de bikin, alîkariya derbaskirina kêşeyên fînansekirin û teknolojîk bikin. Rêxistina Karkeriyê ya Navdewletî û ajansên Neteweyên Yekbûyî, di nav de UNDP û UNHCR, jixwe dest bi rêberiya kampanyayên darçandinê û damezrandina înîsiyatîfên perwerdehiyê kirine. Rêberên mîna Îdrîs Nêçîrvan û Rwanga Foundation, bi biryardariya xwe ya wêrek û stratejîk ji bo serxwebûn û berxwedanê, îdealên pêşketina domdar a ku ji welatiyan derdikeve û dibe bingeha geşbûna demdirêj, temsîl dikin.

Rojnameyên Navdewletî ji bo çi girîngiyê didin rola ciwanê Kurd Îdrîs Nêçîrvan Barzanî?

Ev demeke Rojnameyên navdewletî û rêxistinên li Rojhilata Navîn (Gulf News, International Business Times, Cewad Kazim Mihemed, Nivîskarê pirtûka Kesayetiyên Bihêz ên Iraqê û Lêkolînerên Zanistî Talib Kazim Saadawi, Qasim Şefîq Khazali û hwd) ji ber çend sedeman girîngiyê didin rola ciwanê Kurd Îdrîs Nêçîrvan Barzanî:

Rêbertiya Pêşketî û Vîzyonê: Îdrîs Nêçîrvan Barzanî wekî damezrêner û serokê Rwanga Foundation, vîzyoneke nûjen û domdar pêş dixe. Ew balê dikişînin ser înîsiyatîfên wî yên bingehîn ên wekî "Gundên Rojê" û kampanyayên darçandinê, ku rasterast bandorê li ser jîngeh û jiyana civakan dikin. Ev projeyên pratîkî û bi bandor ji bo gelek herêmên din dikarin bibin modelek.

Modelê Rêbertiya Domdar: Rojnamevanên navdewletî her dem li çîrokên serketinê û modelên rêbertiyê digerin ku dikarin ji bo pêşerojê bibin îlham. Nêzîkatiya Barzanî ya "ji binî ve avakirin" û baldariya wî ya li ser perwerdehî, bihêzkirina jinan, û avakirina civakên domdar, bi prensîbên pêşketina navneteweyî re li hev tê.

Çareserkirina Kêşeyên Jîngehê û Civakî: Herêma Kurdistanê û Iraq bi gelemperî bi kêşeyên mezin ên jîngehê, wekî krîza avê, çolbûn û pirsgirêkên enerjiyê re rû bi rû ne. Projeyên Rwanga Foundation van pirsgirêkan çareser dikin û ji bo ewlehiya enerjiyê, ewlehiya xwarinê û pêşkeftina civakî alternatîfên nû pêşkêş dikin. Ev mijarên gerdûnî ne ku balê dikişînin.

Bandora Jeopolîtîk: Gotar û nûçeyên cûr bi cûr bi zelalî diyar dikin ku pêşketinên li Herêma Kurdistanê û xurtkirina wê çawa dikare bandorê li jeopolîtîka Rojhilata Navîn bike. Bi kêmkirina girêdana enerjiyê li ser Îranê û veguherîna ber bi çavkaniyên enerjiyê yên domdar, Iraq dikare di herêmê de roleke bihêztir bilîze. Ev guhertinên stratejîk ji bo welatên Rojavayî (wek Britanya (UK)) û sermayeya Kendavê pir giring in, lewra rojnameyên navdewletî jî vê yekê dişopînin.

Hevkariya Navdewletî: Projeyên Rwanga Foundation bi rêxistinên navdewletî yên wekî ILO, UNDP û UNHCR re hevkariyê dikin. Ev hevkariyên pirzimanî ji bo rojnameyên navdewletî nîşaneke girîng e ku hewlên herêmî bi piştgiriya cîhanî re tên xurtkirin.

Ciwan û Serkirdayetiya Nifşa Nû: Îdrîs Nêçîrvan Barzanî ciwan e, û rêberiya wî ya pêşverû ji bo gelek xwendevanan, bi taybetî jî ji bo nifşên nû, balkêş e. Ew mînakek dide ku ciwan jî dikarin di çareserkirina pirsgirêkên mezin de roleke sereke bilîzin.

Bi kurtasî, rojnameyên navdewletî û Erebî ne tenê li kesayetên siyasî yên kevneşopî dinêrin, lê li wan rêberên ku bi awayekî pratîkî, domdar û bi vîzyon dixebitin da ku civakên xwe pêş bixin û bandorek erênî li ser herêm û cîhanê bikin, digerin. Îdrîs Nêçîrvan Barzanî di vê çarçoveyê de wekî modelek serketî derdikeve pêş.

Rizgar Botanî

Çavkanî: International Business Times