Rêwîtiyeke Kesane di Kurdistanê re

Mamta Singh

Ez yekem car, şevekê dema ku min li belgefîlmekê temaşe dikir li ser başbûna herêmê ji wêrankariya ku ji hêla DAIŞ ê ve hatibû çêkirin, bi awayekî neçaverêkirî bi Kurdistanê re rûbirû bûm. Bi taybetî rola sereke ya jinan bala min kişand - ne tenê wekî beşdar, lê wekî parêzvanên eniya pêşîn di hêzên çekdar ên Kurd de.

Vê yekê hişt ku ez kûrtir li dîroka dewlemend a herêmê bikolim, û şopên wê heta Mezopotamyaya kevnar, ku wekî dergûşa şaristaniyê tê hesibandin, bişopînim. Mîrateya Mezopotamyayê wekî cihê jidayikbûna civakên tevlihev ên ku bi bajarvaniyê, rêveberiyê, û nûjeniya çandî dihatin naskirin, bi wê qîmeta ku ez didimê cihêrengî û kûrahiya dîrokî re hevaheng bû.

Serdana min a yekem a Kurdistanê di Îlona 2017 an de bû, ku bi rêwîtiyeke bi otomobîlê ji Hewlêrê ber bi Silêmaniyê ve dest pê kir. Rêwîtî dirêj bû, lê dîmenên wê pir xweş bûn, û min hest dikir ku ez li şûna ku ez herêmeke nenas kifş bikim, vedigerim mal.

Bûyereke henekî di bîra min de maye: ajokarê me, ji bo cixarekêşanê rawestiya, yek da mêrê min, Devendra Kumar, lê wî qebûl nekir. Dema ku wî pêşniyarî min kir, min ji ber nezaketê - û ji ber ku ez carinan cixarê dikişînim - qebûl kir, û ev yek bû sedema gotina wî ya bi ken ku dîmenek weha ji bo wî nû bû. Vê kêliya piçûk têkeliya kevneşopî û vekirîbûna herêmê nîşan dida.

Zanîngehên Pêşwazîker

Rêwîtiya min a pîşeyî li Kurdistanê li Zanîngeha Komar a Zanist û Teknolojiyê (KUST) dest pê kir, saziyeke ku navneteweyîbûnê bi wateya xwe ya herî rast temsîl dikir. Fakulte û karmendên pirçandî di hawîrdoreke wekheviyê de dixebitîn, û hevkarên Kurd bi berdewamî di civînan de zimanê xwe diguherandin îngilîzî da ku tevlêbûnê mîsoger bikin.

Serkeftina zanîngehê bi giranî bi serokatiya wê ya dûrbîn ve girêdayî ye, bi taybetî serokên wê yên damezrîner û yên niha, û hewildanên bêwestan ên Sazan Ehmed, şêwirmendeke îdarî ku polîtîkayên wê çandeke xweserî, berpirsiyarî, û rêzgirtinê geş kir. Wekî xebatkareke berê, ez dikarim piştrast bikim ku sêwirana rêxistinî ya KUST ê dihêle her kes xwe bi qîmet hîs bike.

Di sala 2024 an de, ez vegeriyam Kurdistanê da ku tevlî Zanîngeha Navneteweyî ya Brîtanî li Hewlêrê (BIU) bibim, saziyeke bêhempa ku sozeke mezin dide. Bi hevkariya Zanîngeha Londonê wekî saziya xelatdayînê li Keyaniya Yekbûyî, BIU giranî dide ser hişkbûna akademîk û pêşkeftina giştî ya xwendekaran. Soza hev-damezrînerê me Kodo Ezîz û hevkarên wî ji bo pêşkeftinê di polîtîkayên wan de diyar e. BIU di heman demê de xwedî komeke cihêreng a fakulte û karmendan e, ku gelek ji fakulteyê xwedî ezmûna hînkirin û rêveberiyê ne ji saziyên li seranserê Asya, Rojhilata Navîn û Afrîkayê.

Xwendekarên jîndar

Civata xwendekaran li BIU meraqeke rewşenbîrî ya berbiçav nîşan dide. Li BIU, em qîmet didin beşên xwe yên îdarî, wek Navenda Lêkolînê, Desteya Ezmûnan, û misogerkirina kalîteyê, ji ber nêzîkatiya wan a encam-oriented. Tevî ku zanîngeha me tenê du salî ye, di pêşxistin û belgekirina polîtîkayên îdarî yên akademîk de pêşketineke girîng bi dest xistiye.

Piraniya xwendekarên BIU xwedî paşxaneyeke baş in ji ber ku ew ji pergala dibistanên navneteweyî tên. Ew ramanwerên dînamîk, enerjîk in û bi heweseke fêrbûnê ne. Mînak, di dema semînereke vê dawiyê de, xwendekareke min a Kurd a berê ku niha li Lafarge dixebite, rêwîtiya xwe ya îlhamdar parve kir, piştî wê me nîqaşeke zindî kir, û xwendekaran pirsên pir balkêş jê pirsîn. Di heman demê de, însiyatîfên wekî kampanyaya çandina daran a Roja Erdê, dilsoziya zanîngehê ji bo geşkirina zanyarên tevlêbûyî û civakî-berpirsiyar bêtir ronî dike.

Spasdarî

Ji bilî akademiyê, Kurdistanê dostaniyên kûr diyarî min û mêrê min kir. Hevkarên min ne tenê pisporên jêhatî ne, lê di heman demê de hevalên dilsoz in ku ez dikarim bi wan re bi eşkere nîqaş bikim, bi baweriya ku mentiq û dadperwerî dê li ser egoyê serwer be. Germî û vekirîbûna rewşenbîrî ya herêmê hişt ku ez ramanên xwe bi serbestî îfade bikim - îmtiyazek ku ez pir qîmet didimê.

Ez bi kûrahî deyndarê bêhejmar mamoste û hevalan im ku rêwîtiya min dewlemend kirine, û şehrezayî û hevaltiya wan ezmûna min a li Kurdistanê şekil daye.

Dewlemendiya rastîn a Kurdistanê di gelê wê de ye, di berxwedan, mêvanperwerî, jîndariya rewşenbîrî, û cîgirtina xwezaya wan de ye. Çi di rêyên wê yên sehneyî de be, çi di zanîngehan de hevkariyê bikim, an jî bi hevalan re ken û nîqaşan parve bikim, min li vir xaniyek duyemîn dît. Her weha hêjayî gotinê ye ku em heyranên mezin ên pêjgeha Kurdî ne; ez û mêrê min ji dolma û felafelê pir hez dikin.

Mamta Singh ev 15 sal in akademîsyen e. Wê li Hindistan, Afrîka, Kurdistan û Qazaxistanê di asta Master û Lîsansê de ders daye. Niha ew bi Zanîngeha Navneteweyî ya Brîtanî re dixebite.

Kurdistan Chronicle