Salihê Kemençebêj: Nîgarkêşê Awazên Kevnar

Sêrt - Kurdistan: Dengbêjî, mîraseke devkî ya dîrokî ku bîrdanka civakî, hest û çîrokên gelê Kurd ji nifş bi nifş vediguhezîne, li Kurdistanê hê jî wek çavkaniyeke jiyanê tê qebûlkirin. Di vê gulxaneya hestan de, hunermendên wekî kemençebêjê navdar Salihê Kemençebêj, bi awazên xwe yên resen, pirekê di navbera rabûrî û îro de ava dikin.

Dengbêjî, ku ji bo Kurdan ne tenê hunerek e lê şêwazek jiyanê ye, bi dengê dengbêjan ê bê enstruman (a cappella) çîrokên evîn, êş, berxwedan û lehengiyê vedibêje. Her dengbêj, bi dengê xwe yê ji dil, dîrokekê û hestên gelekî digihîne guhdaran. Ev kevneşopî, ku wekî bîra zindî ya gel tê pênasekirin, li her qonaxeke jiyana Kurdan, ji şahiyê bigire heya xemgîniyê, cih girtiye. Gotinên di dengbêjiyê de sade ne lê pir kûr in, û pir caran yek peyv, yan yek awaz û melodî bandoreke mezin li ser guhdaran dike. Wekî Yilmaz Guney jî gotî: Yek mizraba ku li tenbûrê dikeve carna ji bombeya Atomê jî bihêztire. Ev e rastiyê de hêza huner û muzikê ye ku xwe nîşan dide. 

Salihê Kemençebêj: Nîgarkêşê Awazên Kevnar

Di vê çarçoveya dewlemend a muzîkê de, Salihê Kemençebêj wekî hunermendekî taybet û pêşeng bi taybetî li herêma Botan û bajarê Sêrtê û derdora wê tê naskirin. Her çend dengbêjî bi piranî li ser dengê mirov be jî, enstrumanên mîna kemençe, di dewlemendkirina muzîka Kurdî û vejandina awazên kevnar de roleke girîng dilîzin. Salihê Kemençebêj, bi kemençeya xwe, ne tenê melodiyan lê di heman demê de ruh û hestên çîrokên kevnar jî dikişîne ser perdeyên awazê.

Kemençebêjiya Salihê Kemençebêj, mînakeke zelal e ku çawa hunermendên nûjen dikarin mîrateyeke kevnar bi jiyana îroyîn re tevîhev bikin. Ew, bi hostatî û hewesa xwe ya bêhempa, dengbêjiyê bi awazên kemençeya xwe re dike yek, û bi vî rengî muzîka Kurdî ji windabûnê diparêze û digihîne nifşên nû. Performansên wî, wekî yên dengbêjan, têne xemilandin, her carê ezmûnek bêhempa ji guhdaran re peyda dike.

Parastina Mîrateya Zindî di Serdema Dîjîtal de

Di serdema ku teknolojî û dîjîtalîzm jiyana me bi lez diguherînin de, kevneşopiyên wekî dengbêjî û kemençebêjî bi dijwariyan re rû bi rû ne. Lê belê, bi hewldanên hinek hunermendan û bi avakirina malên dengbêjan li bajarên Bakurê Kurdistanê, ev mîras li ser piyan dimîne. Ciwan, qeydên kevnar ji nû ve vedibêjin, bi teknîkên nûjen ew digihînin bêtir mirovan, û bi vî rengî jiyana kevneşopiyê didomînin. Her çende Salihê Kemençebêj 10 Nîsana 2022 ji nav me bar kir û çû ber dilovaniya xwedê, lê belê stranên wî yên bi awayeke dijital tomarkirî û li bîrdanka civakê de hatibûn tomarkirin dê her û her zindî bimîne.

Salihê Kemençebêj, bi xebatên xwe yên bêdawî, nîşan dide ku muzîka Kurdî xwedî hêzek e ku deman derbas bike û hestên mirovî yên kûr tîne ziman. Ew wekî sembolekî ji bo parastina nasnameya çandî ya Kurdî tê dîtin, û wekî pêşengek ji bo yekkirina kevneşopiyên kevnar bi awayên îfadekirina nû re. Ji bo ku ev çand bijî, pêwîst e em guh bidin, fêr bibin û li hember her awazekê ku ji dilê Kurdistanê tê, dilpak bin.

Rizgar Botanî