Geliyê Şêrane Bi Hezaran Geştiyaran Radikêşe
Ew bi avên xwe yên şîn navdar bûye, ku bi rengê xwe yê balkêş û hênikiya xwe ya bîhnfireh tê zanîn. Her çend di mehên herî germ ên havînê de jî, germahî li Geliyê Şêrane di derdora 20 pileyan de dimîne, ku ji bo geştiyaran penageheke xweşiyê pêşkêş dike.
Hewlêr – Geliyê Şêrane, ku bi avên xwe yên şîn û havînên xwe yên hênik tê naskirin, bûye navenda turist û geştiyariyê ya herî geş a li Kurdistanê.
Li Herêma Kurdistanê, bi sedan cîhên geştiyarî hene ku salane bi hezaran kes serdana wan dikin. Di nav van cihan de Geliyê Şêrane behra şêrê li xwe digre, ku li devera çiyayî ya Dêrelokê li navçeya Amêdiyê ye. Ew bi avên xwe yên şîn navdar bûye, ku bi rengê xwe yê balkêş û hênikiya xwe ya bîhnfireh tê zanîn. Her çend di mehên herî germ ên havînê de jî, germahî li Geliyê Şêrane di derdora 20 pileyan de dimîne, ku ji bo geştiyaran penageheke xweşiyê pêşkêş dike.
Li seranserê Herêma Kurdistanê, cîhên geştiyarî bi tevahî xwezayî ne – golên çêkirî an çemên destkarî tune ne. Geliyê Şêrane bi hawirdora xwe ya çiyayî û avên xwe yên paqij pir balkêş e, ku mêvanan bi dîmenên xwe yên nefesbir di her quncikê de dîl digire. Çemên wê ji berfên heliyayî yên çiyayên derdorê têne pir kirin, ligel çend kaniyên xwezayî, ku aveke paqij û sar peyda dikin. Gelî herwiha bi daristanên bilind vegirtî ye, ku germahiyê bi berdewam nerm digire.
Şivan Bekir, nîştecihê herêmî ku li Geliyê Şêrane xwaringehekê bi rê ve dibe, got: "Ez pir kêfxweş im ku ev gelî bûye çavkaniya dahatê ji bo ciwanên gundê me."
Geliyê Şêrane, ku li nehiya Dêrelok a navçeya Amêdiyê ya parêzgeha Dihokê ye, ji bajarê Dihokê kêmtirî du saetan bi otomobîlê dûr e. Li ser rê, rêwî berî ku bigihîjin gelî, di nav havîngehên navdar ên wekî Zaxoyê, Sersingê, û Solavê re derbas dibin. Ji bo ku kûr di nav çiyayan de bigerin, mêvan divê bi peyatî biçin, ku li wir dîmen hê bêtir bibandor dibe û hewa hêniktir e. Malbat û komên geştiyariyê pir caran li kêleka çem kom dibin, ji xwarin, çay û melevaniyê di avên sar de kêf dikin.
Geştiyar Herêm Nûrî, ku ji bo cara yekem serdana vir dike, got: "Ev cara yekem e ku ez li vir im. Birayê min ez vexwendim. Wî gelek welatan geriyaye û dibêje wî qet cîhek ewqas bedew nedîtiye."
Dema ku piraniya geştiyaran li nêzî deverên ku gihîştina wan hêsantir e disekinin, mêvanên ciwan pir caran bêtir diçin hundur, bi saetan melevaniyê dikin. Gelek kes heta rojavabûnê dimînin, paşê diçin konên li nêzî otomobîlên xwe dema ku germahî dadikeve. Hin kom jî serdana xwe bi govendên kurdî û muzîkê pîroz dikin berî ku vegerin malên xwe.
Tişta ku avên Geliyê Şêrane bêhempa dike, mîneralên kibrîtê ne, ku rengê wan ê şîn ê kûr ê taybetî dide çeman. Ev taybetmendiya xwezayî ya balkêş kiriye ku gelek kes deverê wekî "Ava Şîn" bi nav bikin, û hin kes jî wê wekî "dîmenek ji bihuştê" binav dikin.
Li gorî Herman Sidqî Mihemed, rêvebirê havîngehên Geliyê Şêrane: "Xwezaya vê deverê xwezayeke kevnar e, û ti guhertin nehatine kirin. Lêkolînên ji aliyê pisporên avê ve nîşan dane ku ava li vir li seranserê Iraqê ya herî guncaw e."
Geştiyarî li Geliyê Şêrane ji dema ku yekem havîngeh di sala 2017an de vebûn zû pêş ketiye. Di wê salê de, 30.000 geştiyar serdana vir kirin. Di sala 2018an de, hejmar gihîşte 150,000, û di sala 2019an de gihîşte 520,000. Her çend pandemiya COVID-19 di sala 2020an de geştiyarî rawestand jî, ji hingê ve hejmara mêvanan du qat zêde bûye.
Hikûmeta Herêma Kurdistanê pêşketina geştiyariyê di pêşîneyên xwe de digire, û projeyên rê û veguhestinê di piştgiriya deverên mîna Geliyê Şêrane û misogerkirina geşbûna vî sektorê de roleke girîng dilîzin.
