Pişdêna Kesk a Hewlêrê: Stratejiyeke Jingehî ya Berfireh Ji Bo Paşerojeke Berdewam

Pişdêna Kesk a Hewlêrê: Stratejiyeke Jingehî ya Berfireh Ji Bo Paşerojeke Berdewam

Nov 23, 2025 - 18:18
Nov 23, 2025 - 18:23
Pişdêna Kesk a Hewlêrê: Stratejiyeke Jingehî ya Berfireh Ji Bo Paşerojeke Berdewam
Pişdêna Kesk a Hewlêrê: Stratejiyeke Jingehî ya Berfireh Ji Bo Paşerojeke Berdewam

Bajarê Hewlêrê, paytexta Herêma Kurdistanê, bi projeya xwe ya girîng a "Pişna(Kembera) Kesk" ber bi paşerojeke tenduristtir û berdewamtir ve diçe. Ev proje destpêşxeriyeke stratejîk e ji bo rûbirûbûna pirsgirêkên hawirdorî û avhewayê yên zêde yên ku ji ber guherîna avhewayê û berfirehbûna lezgîn a bajaran derketine holê, û wek modelek pêşeng ji bo pêşxistina bajarvaniyeke kesk li herêmê tê hesibandin.

Dîtin û Armancên Projeyê

Projeya Pişdêna Kesk armanc dike ku bajarê Hewlêrê bi pişneke domdar a nebatan bi firehiya 2 kîlometre û dirêjahiya giştî 78 kîlometre ve bigire, ku dê nêzîkî 7 mîlyon darên zeytûn û fistiqê di nav xwe de bigire. Van cureyan ji ber ku li gorî avhewaya herêmî guncav in, xwedî berxwedana li hember ziwabûnê ne û wekî astengiyên hawirdorî yên xwezayî yên girîng tevdigerin ku qirêjker û tozê li nav bajêr kêm dikin.

Armancên sereke yên projeyê pirreng in û ev in:

Kêmkirina Germahiya Bajêr: Kêmkirina diyardeya giravên germî yên bajaran û baştirkirina şert û mercên avhewayê li hundirê bajêr.

Baştirkirina Kalîteya Hewayê: Mijandina gazên qirêjker ên wekî dîoksîta karbonê û nîtrojenê û rakirina parçeyên hûr.

Baştirkirina Tenduristiya Giştî û Kalîteya Jiyanê: Dabînkirina qadên kesk ji bo çalakiyên werzîşê û dema vala û kêmkirina nexweşiyên bi qirêjiyê ve girêdayî.

Parastina Sîstemên Hawirdorî: Proje beşdarî rûbirûbûna çolbûnê, rêgirtina li erozyona axê û parastina nebatan dibe, ligel bihêzkirina cihêrengiya biyolojîk.

Piştgiriya Aboriya Herêmî: Afirandina derfetên kar ên domdar di warên çandinî, lênêrîn û bazarkirinê de.

Afirandina Derfetan di Bazarên Karbonê de: Li gorî texmînan, proje xwedî potansiyel e ku salane di navbera 140,000 û 210,000 ton CO2 kêm bike, ku ev yek dê dahatek salane ya texmînkirî di navbera 1.12 mîlyon û 2.52 mîlyon dolarên Amerîkî de dabîn bike.

Li gel feydeyên hawirdorî û avhewayê, projeya Pişna Kesk bi awayekî berçav beşdarî baştirkirina kalîteya hewayê û herwiha rêvebirina av û axê bi rêya golên çêkirî û teknolojiya avdanî ya jîr dibe.

Çarçoveya Sazî û Beşdariya Civakî

Proje piştgirîya rasterast ji Hikûmeta Herêma Kurdistanê wergirtiye û di bin çavdêriya Serokwezîr Mesrûr Barzanî de tê cîbicîkirin. Gelek aliyên hikûmî, navneteweyî û civakên herêmî di cîbicîkirina wê de beşdar in.

Pêşnîyar Ji Bo Xurtkirina Berdewamiyê

Ji bo mîsogerkirina berdewamiya projeyê, tê pêşniyarkirin ku cûrbecûr nebat werin zêdekirin, beşdariya civata herêmî di çandinî û lênihêrînê de were xurtkirin, û pergala pîvandin, ragihandin û verastkirinê (MRV) were aktîfkirin.

Projeya Pişna Kesk li Hewlêrê ji destpêşxeriyeke darçandinê zêdetir e; ew veguherîneke stratejîk ber bi bajarekî kesk, tendurist û domdartir ve ye.