Çîrokeke Herêmî Digihîne Gerdûnê

Diyarbekir - Kurdistan: Fîlma dirêj a yekem a derhêner Rezan Yeşilbaş, "Uçan Köfteci", ku di sala 2025an de derket, bû mijara sereke ya Festîvala Fîlman a Navneteweyî ya Adana Altın Koza. Yeşilbaş û lîstikvanê serekî Nazmi Kırık, di hevpeyvînekê de bi rojnamevan Gamze Çakan re, hûrgiliyên li pişt çîroka taybet a fîlmê û peyama wê ya gerdûnî parve kirin.

Fîlma "Uçan Köfteci", çîroka Kadir, kuftefiroşekî gerok ê ji Amedê, û xewna wî ya firîna bi paramotorê vedibêje. Ev xewn ne tenê kelecaneke kesane ye, lê di heman demê de serhildaneke li dijî normên civakî yên sînordar û metafora azadiyek navxweyî ye.

Çîrokek ji Twitterê dest pê kir:

Derhêner Rezan Yeşilbaş anî ziman ku îlham ji vîdeoyek du-deqeyî ya El Cezîreyê ya li ser Twitterê hatiye. Yeşilbaş got, "Tiştên ku wî (Kadir) di wê vîdeoyê de digot tavilê bandor li min kir; ji ber ku li wê herêmê hewldana firînê ne tiştekî asayî ye. Ev yek hem ecêb û hem jî pir balkêş bû ji min re. Wekî din, ez herêmê baş nas dikim, ez bi bajêr serdest im." Piştî dîtina vîdeoyê, Yeşilbaş çû Amedê û bi Kadir Arslan re hevdîtin kir û bi hev re demeke dirêj derbas kirin. Yeşilbaş tekez kir ku fîlm ne biyografî ye, lê gelek tiştên ji jiyan û serpêhatiyên Kadir îlham girtine, û dê belgefîlmek li ser Kadir jî di pêşerojê de were weşandin.

Lîstikvanî û Xewna Firînê:

Lîstikvan Nazmi Kırık, ku di fîlmê de rola Kadir dilîze, hestên xwe yên piştî xwendina senaryoyê parve kir. Kırık diyar kir ku ew pir kêfxweş bûye ku ew mirovekî taybet mîna Kadir di jiyanê de nas kiriye, û ev fîlm ji bo wî, ku destpêka şanoyê li Amedê kiriye, xebateke pir taybet bûye. Wî her wiha anî ziman ku berî kişandinê nêzîkî du mehan bi Kadir Arslan re hevdîtin kiriye û ji wî fêrî firîna paramotorê bûye. Kırık, bi xemgînî behsa windabûna Kadir Arslan kir ku piştî kişandinê jiyana xwe ji dest daye, lê got ku naskirina wî di jiyana wî de tecrubeyek pir bi qîmet bûye û Kadir ji bo wî wekî lîstikvan jî gelek tişt lê zêde kiriye.

Firîn Wekî Metafor:

Derhêner Yeşilbaş, firîna di fîlmê de ne tenê wekî kelecanek kesane, lê wekî metaforek civakî jî şîrove kir. Wî got, "Her kes bi rengekî dixwaze 'bifire'; hinek bi rastî, hinek bi wateya mecazî. Ji ber vê yekê, ew metafonera fîlmê ji temaşevanan re pir nas tê. Ji ber ku em hemû, bi rastî jî li dû wê rehetiyê, li dû wê hesta rizgariyê ne." Nazmi Kırık jî ev hest bi tecrubeyên xwe yên şanoyê ve girêda û diyar kir ku "firîn" ji bo wî ne bi wateya populerbûnê ye, lê bi wateya "karê xwe bi awayê çêtirîn" kirin e.

Rêz û Evîn Di Navbera Kadir û Azize de:

Di fîlmê de, têkiliya Kadir û jina wî Azize, ku ji hêla lîstikvan Selin Yeninci ve tê lîstin, bi rêz û qîmetkirina hevdu balê dikişîne. Nazmi Kırık, diyar kir ku ew di navbera xwe û Selin Yeninci de zû têkiliyek xurt avakirine û Selin ji bo fîlmê kedeke mezin daye û hewl daye ku çand û şêwezara Amedê fêm bike. Vê samîmîyetê û hevsengiyê dînamîkeke realîst û germ di navbera karakteran de ava kiriye.

Zehmetiyên Kişandinê û Atmosfera Setê:

Her çend di fîlmê de gelek dîmenên li derve yên ku ji aliyê teknîkî ve zehmet bûn hebin jî, Rezan Yeşilbaş anî ziman ku ew û tîmê wî zehmetî nedîtine û tecrubeyeke setê ya pir xweş derbas kirine. Yeşilbaş got, "Mirovên me her tim dibêjin, 'Em ev qas dem e di vê pîşesaziyê de ne, ev seta herî xweş bû.'" Wî her wiha tekezî li ser xebata tîmê û amadekariyên beriya kişandinê kir, ku Nazmi û Selin nêzîkî mehek û nîvan berî kişandinê dest bi perwerdeyan kiribûn. Nazmi Kırık jî anî ziman ku her çend kameraman û boomcî pir westiyabûn jî, tevahiya tîmê bi motîvasyoneke bilind xebitî.

Rêwîtiya Festîvalê û Pêşeroj:

"Uçan Köfteci" piştî pêşandana xwe ya cîhanî li Festîvala Fîlman a Rotterdamê û li Festîvala Fîlman a Stenbolê ku Nazmi Kırık xelata baştirîn lîstikvanê mêr wergirt, niha li Festîvala Fîlman a Adanayê ye. Rezan Yeşilbaş kêfxweşiya xwe ji bertekên temaşevanên li seranserê cîhanê anî ziman, yên ku komedî û hestên fîlmê bi awayekî gerdûnî fêm kirine. Wî got, "Ev yek bi zelalî nîşan da ku komedî û hesta fîlmê gerdûnî ye û ev yek min pir rihet kir."

Derhêner Yeşilbaş diyar kir ku ew ji bo projeyên nû amade ye û senaryoyek nû qedandiye. Ew her wiha behsa çîrokek din kir ku wî ji bo Nazmi Kırık nivîsandiye û dê bi wî re dest bi "rêwîtiyek din a pir cuda" bikin. Nazmi Kırık jî diyar kir ku ew niha di rêzefîlmekê de dilîze, lê dê di pêşerojê de projeyên xwe yên nû parve bike û heta ku ew sax be dê çîrokên xwe vebêje.

Fîlma "Uçan Köfteci" ne tenê serkeftineke sînemayî bi dest xistiye, lê di heman demê de çîrokeke herêmî ya ku hestên gerdûnî vedihewîne jî pêşkêşî cîhanê kiriye.