هەرێمی کوردستان و ئوردن بەرەو پتەوکردنی پەیوەندییە دووقۆڵییەکان
سەرچاوە: https://ArabReport.com
وەرگێڕانی: پرێس ئین
پەیوەندییەکانی ئوردن لەگەڵ هەرێمی کوردستان لە ماوەی زیاتر لە دەیەیەکدا پێشکەوتنێکی دیار و بەرچاوی بەخۆیەوە بینیوە، کە بە سەردانە سەرکەوتووەکەی سەرۆکی هەرێم، نێچیرڤان بارزانی بۆ عەممان، لە ٢٧ی نیسانی ٢٠٢٥، دەستی پێ کرد، کە تیایدا چاوی بە پاشای ئوردن عەبدوڵڵای دووەم و وەزیری دەرەوە، ئەیمەن سەفەدی کەوت. سەردانی بارزانی بۆ ئوردن دوای یەک ڕۆژ لە سەردانی سەرۆکی ئەنجوومەنی نوێنەرانی ئوردن ئەحمەد سەفەدی بۆ کوردستان ئەنجام درا.
ئەم سەردانە هاوبەشانە، بەتایبەتی سەردانی سەرۆک نێچیرڤان بارزانی بۆ عەممان، هاندەرێکی بەهێزن بۆ پتەوکردنی پەیوەندییەکانی نێوان عەممان و هەولێر. هەروەها ئەم سەردانە بەهێزکردنی ڕێڕەوی پەیوەندییە دێرینەکانی نێوان شانشینی ئوردن و هەرێمی کوردستان دەنوێنێت و دەرفەتی نوێ دەکاتەوە، بەتایبەتی لە بوارەکانی تەندروستی و خوێندنی باڵا و بازرگانی و تواناسازیدا.
ئوردن و هەرێمی کوردستان پەیوەندییەکی بەهێزیان هەیە، و هەردوولا پابەندن بە هەماهەنگیی لە نێوانیاندا، بەتایبەتی کە ڕاستەوخۆ لەگەڵ ڕووداوەکانی ناوچەکەدا بەرکەوتنیان هەیە. سەرۆکی هەرێمی کوردستان خێرا ئیدانەی پیلانە تیرۆریستییەکانی کرد کە دەسەڵاتەکانی ئوردن لە مانگی چواردا ئاشکرایان کرد، کە ئارامیی شانشینی ئوردنیان کردبووە ئامانج، و جەختی لە پشتگیریی هەرێمی کوردستان بۆ ئوردن کردەوە.
لە میانەی پێشوازیکردنی شا عەبدوڵڵای دووەم لە میوانەکەی -بارزانی- لە کۆشکی حوسەینیەی پایتەخت، هەردوولا ڕێگەکانی بەهێزکردنی پەیوەندییەکانی هەرێمی کوردستانیان لە بوارە سیاسی و ئابووری و ئەمنییەکاندا تاوتوێ کرد، هەڵبەتە ئەمەیش لە چوارچێوەی ئەو پەیوەندییانەدا کە لە بنەڕەتدا شانشینی ئوردن و کۆماری عێراق پێکەوە کۆدەکاتەوە. لە ڕووی سیاسییەوە، هەردوولا بیروڕایان دەربارەی پێشهاتە هەرێمی و نێودەوڵەتییەکان، کە بایەخی هاوبەشیان هەیە، ئاڵوگۆڕ کرد، و گرنگیی هەماهەنگیی هاوبەشیان بۆ پاراستنی سەقامگیری و ئاشتی لە ناوچەکەدا دووپات کردەوە، هەروەها چەندین بابەتی دیکەی بایەخداری هاوبەشیان تاوتوێ کرد.
شا عەبدوڵڵای دووەم ئارەزووی شانشینەکەی بۆ بەهێزکردنی پەیوەندییەکان و هاوکاریی هاوبەش لەگەڵ عێراق و هەرێمی کوردستان دووپات کردەوە، و داوای کرد هەوڵە هەرێمی و نێودەوڵەتییەکان بۆ گەیشتن بە هێورکردنەوەیەکی گشتگیر لە ناوچەکەدا چڕتر بکرێنەوە. بەیاننامەیەکی دیوانی شاهانە ئاماژەی بەوە دا کە لە کاتی چاوپێکەوتنەکەدا پەیوەندییە برایەتییەکانی نێوان ئوردن و عێراق و ڕێگەکانی بەهێزکردنی هاوکاری لە نێوان شانشینی ئوردن و هەرێمی کوردستان لە چەندین بواردا، تاوتوێ کراون.
بەیاننامەکە گوتی چاوپێکەوتنەکە "گرنگترین پێشهاتەکانی ناوچەکەی تاوتوێ کرد، بەتایبەتی لە کەرتی غەززە و کەناری ڕۆژئاوا و سوریا و لوبنان."
لەلایەن خۆیەوە، بارزانی سوپاسی قووڵی خۆی بۆ هەڵوێستەکانی ئوردن لە پشتگیریکردنی عێراق و هەرێمی کوردستان دەربڕی، کە "پەیوەندییە مێژوویی و برایەتییەکان بەرجەستە دەکات"، و پێزانینی خۆی بۆ هەڵوێستەکانی شانشینی ئوردنی هاشمی لە پشتگیریی عێراق و هەرێمی کوردستان دەربڕی، و بایەخی پەیوەندییە مێژووییەکان و دۆستایەتی نێوان هەردوو لای بەرز نرخاند.
هەروەها بارزانی لەگەڵ جێگری سەرۆکی حکوومەت و وەزیری دەرەوەی ئوردن، ئەیمەن سەفەدی کۆبووەوە، کە تیایدا ڕێگەکانی پەرەپێدان و فراوانکردنی پەیوەندییەکانی عێراق و هەرێمی کوردستانیان لەگەڵ ئوردن لە بوارە جیاوازەکاندا گفتوگۆ کرد، و پێشهاتە هەرێمی و نێودەوڵەتییەکانیان تاوتوێ کرد، و جەختیان لە گرنگیی هەماهەنگی بۆ پاراستنی سەقامگیری لە ناوچەکەدا کردەوە.
بارزانی سوپاسی خۆی بۆ پەیوەندییەکانی هەرێمی کوردستان و عێراق لەگەڵ ئوردن دەربڕی، و ستایشی ڕۆڵی هەرێمی ئوردن و هەوڵەکانی بۆ پەرەپێدانی ئاشتی کرد. لای خۆیەوە، وەزیری دەرەوەی ئوردن خۆشحاڵیی خۆی بۆ سەردانی بەڕێز سەرۆکی هەرێمی کوردستان دەربڕی، و ئارەزووی ئوردنی بۆ فراوانکردنی ئاسۆی هاوکاری لەگەڵ عێراق و هەرێمی کوردستان دووپات کردەوە.
ئەگەرچی سەردانەکە جەخت لە تاوتوێکردنی ئاستەنگە هەرێمییەکان دەکاتەوە کە دەبنە لەمپەر بۆ شانشینی ئوردن و هەرێمی کوردستان، بەڵام ئەم سەردانە لە بەشێکی زۆریدا بایەخ بە بەهێزکردنی پەیوەندییە دووقۆڵییەکان دەدات بەتایبەتی لە ئاستی ئابووری و خزمەتگوزاریدا. چەندین دەرفەت هەیە بۆ پەرەپێدانی پەیوەندییەکانی نێوان ئوردن و هەرێمی کوردستان لە بوارەکانی بازرگانی و وەبەرهێنان و تەندروستی و پەروەردەدا. پەیوەندییەکان ئامادەبوونێکی کوردییان بەخۆیەوە بینیوە، کە بۆ یەکەمجار کۆڕبەند و هەفتەیەکی تەندروستیی هاوبەشی ئوردنی-کوردستانی لە مانگی حوزەیرانی ٢٠٢٣ بەڕێوەچوو، هەروەها شاندێکی ئابووری حکوومی و کەرتی تایبەتی هەرێمی کوردستان لە تشرینی یەکەمی ٢٠٢٢ سەردانی ئوردنیان کرد و ئەنجوومەنی کاروباری هاوبەشی ئوردنی-کوردستانی دامەزرا.
بەهۆی ئەوەی کە هەرێمی کوردستان بووژانەوەیەکی ئابووریی بەرچاو بە خۆیەوە دەبینێت، ئارەزوویەک لە لای کۆمپانیا پێشەنگەکانی ئوردن لە بواری تەکنەلۆژیای زانیاری هەیە بۆ وەبەرهێنان لە کوردستان، ئەم کۆمپانیایانە بۆ دوو ساڵی یەک لەدوای یەک بەشدارییان لە پێشانگای تەکنەلۆژیای زانیاریی هەولێردا کردووە.
هەروەها زانکۆکانی ئوردن دەتوانن هاوبەشییەکی پەروەردەیی لەگەڵ هاوتاکانیان لە کوردستان سەر ڕێ بخەن. لە بواری تەندروستیدا، لە ساڵی ٢٠٢٣دا، ژمارەیەک لە نەخۆشخانەکانی هەرێم بۆ مەبەستی ڕاهێنان لەلایەن بۆردی ئوردنییەوە پەسەند کران. دامەزراوەکانی ئوردن شارەزایی پێشەنگیان لە بەڕێوەبردن و پەرەپێداندا هەیە کە سوود بە هاوتاکانیان لە کوردستان دەگەیەنێت، بەتایبەتی لە سایەی پێشکەوتنی گەورەی کەرتە گرنگەکان لە ئوردندا وەک کەرتی پەروەردە و کەرتی پزیشکی و کەرتی تەکنەلۆژیای زانیاری و کەرتی گەشتیاری.
ئوردن و هەرێمی کوردستان هاوبەشن لە ئاراستەی نوێکردنەوەی گشتگیریان کە ڕێگەی بە بەشداریی ئافرەت و گەنجان لە بوارە جیاوازەکاندا، بەتایبەتی لە بواری پەرلەمانیدا داوە، بۆیە گرنگییەکی زۆر لە ئاڵوگۆڕی شارەزایی لە نێوان پەرلەمانی ئوردنی و کوردستانیدا هەیە.
لە بواری ئابووریدا، شانشینی ئوردن سەرچاوەیەکی بازرگانیی گرنگە بۆ هەرێم لە ناوچەکەدا. لە هەولێر زیاتر لە ٤٠٠ کۆمپانیای ئوردنی لە کۆمپانیا مامناوەندییەکان هەن کە وێنەیەکی ئەرێنیی لەسەر ئوردن لە بوارەکانی بازرگانی و تەندروستیدا پێشکەش دەکەن.
