بۆچی ڕۆژی لەدایکبوون بۆ کوردانی کازاخستان گرنگە؟

ڕۆدییێ خودێدایێڤ زۆرێک لە هاوڕێ کوردەکانم کە لە سەر خاکی کوردستان دەژین، ئەم پرسیارە بەتایبەتی لەو کوردانە دەکەن کە لە دەرەوەی خاکی کوردستان و لە تاراوگە و لە دایاسپۆرای یەکێتی سۆڤیەتی پێشوو ژیاون دەكەن. پیرۆزکردنی بۆنەکان، ئاهەنگی هاوسەرگیری، شایی خەتەنەکردن و بەتایبەتی ڕۆژی لەدایکبوون و گشت بۆنەكان، لە نێوان کوردانی دایاسپۆرا وەک ئەوانەی لە کازاخستان، گرنگییەکی زۆری هەیە کە لە تەنها پیرۆزکردنێکی تایبەتی تێدەپەڕێت. ئەم گرنگیپێدانە بەتایبەتی بەهۆی دۆخی کەمینەییان و پێویستی و ویستیان بۆ پاراستنی ناسنامە و پاراستنی یەکێتی و یەکڕیزی و کولتوورەکەیانەوە ھەیە. لێرەدا چەند هۆکارێکی سەرەکی هەن کە بۆچی کوردانی کازاخستان بایەخێکی زۆر بە ڕۆژی لەدایکبوون دەدەن: پاراستنی ناسنامەی کولتووری: کاتێک کۆمەڵگایەک لە وڵاتێکی بیانی دەژی و لەنێو کولتوورێکی زاڵدایە، پاراستنی ناسنامەی کولتووری خۆیان دەبێتە کارێکی بنەڕەتی. پیرۆزکردنی ڕۆژی لەدایکبوون و ساڵیادەکانی کەسایەتییە گرنگەکان، وەک زانایان، نووسەران و چالاکوانانی کورد، دەبێتە دەرفەتێک بۆ یادکردنەوەی ئەم بۆنەیانە و جەختکردنەوە لەسەر بەها کولتوورییەکانی کورد. ئەم چالاکییانە یارمەتی دەدەن، لە بەرامبەر گوشارەکانی توانەوە و ئاسیمیلاسیۆندا، بە تایبەتی زمان، مێژوو و نەریتە کوردییەکان لە لەناوچوون بپارێزرێن و لەگەڵ نەوە نوێیەکاندا بگووازرێت. بەهێزکردنی یەکێتی کۆمەڵایەتی و یەكرێزی: ڕۆژی لەدایکبوون دەبنە هۆکارێک بۆ کۆبوونەوەی کوردەكان. لە دایاسپۆرا، کە ڕەنگە خەڵک لە یەکتر دابڕابن و خاوەنی دامەزراوەی فەرمی گەورە نەبن كە داب و نەریتیان بپارێزێت، ئەم کۆبوونەوانە هەستێکی یەکێتی، یەكرێزی، هاوبەشی و پەیوەندی لە نێوان ئەندامانی کۆمەڵگادا دروست دەکەن. ئەوان دەرفەت دەدەن خەڵک پێکەوە کۆببنەوە، پێکەوە قسە بکەن و پشتگیری یەکتر بکەن. ئەمەش بۆ بەردەوامبوونی کۆمەڵگایەکی زیندوو و بەهێز لە کازاخستان زۆر گرنگە. ڕێزگرتن لە سەركردەكان و خەباتگێران: پیرۆزکردنی ڕۆژی لەدایکبوونی ئەو کەسایەتییانەی کە ژیانی خۆیان بۆ خزمەتکردنی گەلەکەیان تەرخان کردووە، وەک حەسەنی محەمەد جەلیلوف کە لە دامەزراوە و کۆمەڵە کوردییەکاندا کاری کردووە، نیشانەی ڕێز و پێزانینە. بەم کارە، خەبات و قوربانیدانیان دەناسرێتەوە و بەها دەدرێت. ئەمەش هاندەر و دەستپێکێکە بۆ نەوەی گەنجەكان کە بۆ کۆمەڵگاکەیان کار و خەباتی باشتر بکەن و میراتەکەیان بپارێزن. یادکردنەوەی مێژوو و نەرییتەكان: لە هەمان کاتدا، ئەم ئاهەنگانە دەبنە یادگارییەک بۆ مێژووی کوردان لە دایاسپۆرا. ئەوان بیری دەهێننەوە کە چۆن کورد لە کازاخستان نیشتەجێ بوون، چۆن خۆیان ڕێکخستووە، و چۆن لەنێو بارودۆخێکی سەختدا کولتوورەکەیان پاراستووە. ئەمەش بەشێکە لە گێڕانەوەی مێژووی هاوبەشیان کە بە زارەکی و بە چالاکییە کۆمەڵایەتییەکانەوە دەپارێزرێت. پێشخستنی چالاکییە کولتوورییەکان: جگە لەوەش، پیرۆزکردنی ڕۆژی لەدایکبوون دەتوانێت ببێتە پلاتفۆرمێک بۆ ڕێکخستنی چالاکییە کولتوورییە فراوانترەکان، وەک شەوی شیعر، مۆسیقا، سەما، یان پێشکەشکردنی خواردنە نەریتییەکان. ئەمەش بەشداری لە دەوڵەمەندکردنی ژیانی کولتووریی کۆمەڵگای کورد دەکات و دەرفەت دەڕەخسێنێت بۆ نەوەی نوێ کە بە کولتوورەکەیانەوە بەستراو بن. بە کورتی، گرنگیپێدانی ڕۆژی لەدایکبوون بۆ کوردانی کازاخستان بەهۆی پێویستی پاراستنی ناسنامەی کولتووری، بەهێزکردنی یەکێتی کۆمەڵایەتی، ڕێزگرتن لە خەباتگێران، و بەردەوامبوونی مێژووی دەوڵەمەندیانەوە سەرچاوە دەگرێت. ئەوە تەنها بۆنەیەکی تایبەتی نییە، بەڵکو بەشێکە لە ستراتیژییەکی ژیانی کۆمەڵایەتی و کولتووری. ئەمڕۆ کورد تەنها لە یەکێتی سۆڤیەتی پێشوو بڵاونەبوونەتەوە، بەڵکو لە سەرانسەری جیهاندا دەژین و ملیۆنان کورد لە دەرەوەی کوردستان دەژین. کوردانی دایاسپۆرای یەکێتی سۆڤیەتی پێشوو یان کازاخستان توانیویانە تا ئێستا زمان و کولتووری خۆیان لە ژێر دەستی ئاسیمیلاسیۆنی ڕژێمەکانی ئەو دەوڵەتانە بپارێزن و ئەمەش ئەزموونێکی سەرکەوتووە. پێویستە ئەم ئەزموون و سەرکەوتنی دایاسپۆرای کوردانی یەکێتی سۆڤیەتی پێشوو لەلایەن کوردانی هەموو وڵاتانی دیکەوە کە لە دایاسپۆرا دەژین وەک نموونە و وانەیەک سەیر بکرێت و سوودی لێ وەربگیرێت. 09.09.2025